Standardy ochrony małoletnich
Standardy ochrony małoletnich w podmiocie leczniczym
PAGAMED Specjalistyczne Gabinety Lekarskie
Działając na podstawie art. 22b ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością ma tle seksualnym i ochronie małoletnich (tekst jedn. Dz. U. 2023, poz. 1304) wprowadza się „Standardy ochrony małoletnich w podmiocie leczniczym PAGAMED Specjalistyczne Gabinety Lekarskie.
Rozdział I
Postanowienia ogólne i definicje
1. Niniejsze „Standardy ochrony małoletnich” (zwane dalej „Standardami”) określają zasady i procedury postępowania zapewniające bezpieczne relacje pomiędzy Małoletnimi, a personelem podmiotu leczniczego PAGAMED Specjalistyczne Gabinety Lekarskie oraz zasady postępowania w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia krzywdzenia Małoletniego.
2. Standardy obowiązują wszystkich członków personelu, pacjentów, osoby towarzyszące pacjentom, w szczególności rodziców, opiekunów prawnych i faktycznych, a także inne osoby przebywające na terenie podmiotu leczniczego.
3. Użyte w niniejszych „Standardach ochrony małoletnich” pojęcia oznaczają:
a) Standardy – niniejsze Standardy ochrony małoletnich;
b) Przychodnia – podmiot leczniczy PAGAMED
c) Małoletni – osoba, w tym pacjent, która nie ukończyła 18. roku życia;
d) Niebieska Karta – procedura „Niebieskiej Karty”, o której mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (tekst jedn. Dz. U. 2024, poz. 424.
e) Rejestr – Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, o którym mowa w ustawie dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (tekst jedn. Dz. U. 2023, poz. 1304 ze zm.);
f) K.k. – ustawa z dnia 6 czerwca 1967 r. Kodeks karny (tekst jedn. Dz. U. 2024, poz. 17 ze zm.);
g) K.r.i.o. – ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz. U. 2023, poz. 2809 ze zm.);
h) Opiekun prawny – osoba sprawująca opiekę nad Małoletnim na podstawie obowiązku ustawowego, w tym rodzic lub inny przedstawiciel ustawowy;
i) Opiekun faktyczny – osoba sprawująca faktyczną opiekę nad Małoletnim, pomimo braku obowiązku ustawowego; 1j)U.p.n. – ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600 ze zm.);
j) Pracownik – osoba wykonująca lub zamierzająca wykonywać obowiązki zawodowe w podmiocie leczniczym w ramach stosunku pracy lub stosunku cywilnoprawnego, w tym w szczególności umowy zlecenia.
4. Za wdrożenie, realizację i nadzór nad wykonywaniem Standardów odpowiada Kierownik lub osoba przez niego upoważniona na piśmie. Postanowienia Standardów dotyczące Kierownika stosuje się odpowiednio do osoby upoważnionej, o której mowa w zdaniu poprzedzającym.
Rozdział II
Bezpieczne relacje pomiędzy małoletnim a personelem. Zachowania niedozwolone.
I. Rekrutacja personelu
1. Do wykonywania obowiązków zawodowych w podmiocie leczniczym, w tym w szczególności w zakresie kontaktów z małoletnimi, dopuszczeni są wyłącznie Pracownicy lub Zleceniobiorcy, których dane nie zostały ujawnione w Rejestrze oraz niekarane za przestępstwa określone w rozdziałach XIX, XXV oraz art. 189a i art. 207 K.k. oraz przepisach u.p.n. lub za odpowiadające im przestępstwa przewidziane w przepisach prawa obcego.
2. Przed dopuszczeniem Pracownika/Zleceniobiorcy do wykonywania obowiązków zawodowych, a w przypadku zatrudnienia w ramach stosunku pracy, przed jego nawiązaniem, Kierownik:
a) uzyskuje informację, czy dane Pracownika/Zleceniobiorcy zamieszczone są w Rejestrze;
b) żąda od Pracownika/Zleceniobiorcy przedłożenia informacji z Krajowego Rejestru Karnego, a w przypadku Pracowników/Zleceniobiorców będących obywatelami innego państwa – informacji z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
3. Przed nawiązaniem stosunku pracy lub rozpoczęciem wykonywania czynności zawodowych w przypadku stosunku cywilnoprawnego Pracownik/Zleceniobiorca zobowiązany jest złożyć oświadczenie o państwie lub państwach, w których zamieszkiwała w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczpospolita Polska i państwo obywatelstwa, oraz jednocześnie przedłożyć informację z rejestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
4. W przypadku, gdy prawo państwa obcego nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, przedkłada się informację z rejestru karnego tego państwa, a w przypadku braku takiego rejestru – oświadczenie.
II. Relacje pomiędzy personelem a Małoletnim
1. Personel Przychodni buduje relacje z Małoletnimi z poszanowaniem ich praw oraz dóbr osobistych, w tym prawa pacjenta oraz prawa do intymności i prywatności.
2. Przed udzieleniem świadczenia zdrowotnego Małoletniemu oraz w trakcie jego udzielania Pracownik/Zleceniobiorca jest zobowiązany:
a) udzielać Małoletniemu w sposób przystępny i zrozumiały niezbędnych informacji o celu, przebiegu oraz możliwych następstwach świadczenia zdrowotnego;
b) zapewnić udzielanie świadczenia zdrowotnego w warunkach zapewniających poszanowanie intymności Małoletniego;
c) zapewnienie obecności rodzica, opiekuna prawnego lub opiekuna faktycznego oraz udzielanie im niezbędnych informacji dotyczących stanu zdrowia Małoletniego;
d) zadbać, by rodzic, opiekun prawny lub opiekun faktyczny nie utrudniał procesu udzielania świadczeń zdrowotnych (np. poprzez straszenie dziecka);
e) reagować na wszelkie przejawy agresji fizycznej lub werbalnej wobec Małoletniego, w tym również ze strony rodziców, opiekunów prawnych lub opiekunów faktycznych;
f) odmówić lub zaprzestać udzielania świadczeń zdrowotnych w przypadku, gdy okoliczności, w tym zachowania Małoletniego lub osób mu towarzyszących, wynika, że udzielenie świadczenia może wywołać lub zwiększyć krzywdę Małoletniego, a względy zdrowotne się temu nie sprzeciwiają.
3. Zabronione są:
a. naruszanie integralności cielesnej Małoletniego w sposób i w zakresie nieuzasadnionym celem świadczenia zdrowotnego;
b. wszelkie zachowania mogące budzić lęk, upokorzenie lub poczucie wstydu Małoletniego;
c. wprowadzanie Małoletniego w błąd co do zakresu, celu i następstw udzielanych świadczeń zdrowotnych;
d. dyskryminowanie Małoletniego z jakichkolwiek przyczyn, w tym ze względu na wiek lub stopień rozwoju;
e. bagatelizowanie zgłaszanych przez Małoletniego potrzeb lub symptomów (np. bólu, lęku);
f. utrwalanie, rozpowszechnianie i jakiekolwiek wykorzystywanie wizerunku Małoletniego bez uprzedniej pisemnej zgody jego przedstawiciela ustawowego.
III. Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet
1. Przychodnia nie udostępnia Małoletnim możliwości korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet.
2. Wszelkie przypadki niedozwolonego korzystania przez Małoletniego z sieci Internet przy wykorzystaniu sieci teleinformatycznej Przychodni Pracownicy/Zleceniobiorcy zobowiązani są zgłaszać Kierownikowi.
Rozdział III.
Zasady podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego.
1. Krzywdzeniem Małoletniego są wszelkie przejawy przemocy fizycznej, psychicznej, ekonomicznej, seksualnej wobec Małoletniego, niezależnie od miejsca popełnienia, czasu trwania, intencji sprawcy, a także skutków i rozmiarów krzywdy wyrządzonej Małoletniemu. W szczególności za przejawy krzywdzenia Małoletniego uznaje się:
a. naruszenie integralności cielesnej Małoletniego, w tym uszkodzenie ciała, naruszenie czynności narządu ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia;
b. poniżanie, upokarzanie lub ośmieszanie Małoletniego;
c. groźby kierowane wobec Małoletniego;
d. praktyki manipulacyjne wobec Małoletniego;
e. uniemożliwianie lub utrudnianie zaspokajania przez Małoletniego podstawowych potrzeb życiowych (np. wyżywienie, ubranie, schronienie, edukacja); f. dyskryminowanie Małoletniego z jakichkolwiek przyczyn.
2. W przypadku podejrzenia krzywdzenia Małoletniego lub uzyskania informacji o krzywdzeniu Małoletniego, Pracownik/Zleceniobiorca zobowiązany jest niezwłocznie powiadomić o tych okolicznościach Kierownika lub osobę go zastępującą. Informację należy przekazać w sposób zapewniający bezpieczeństwo i poufność danych oraz zabezpieczyć je przed dostępem osób nieuprawnionych.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 Pracownik/Zleceniobiorca, który powziął podejrzenie o krzywdzeniu małoletniego lub uzyskał informację o krzywdzeniu, zobowiązany jest sporządzić pisemną informację zawierającą w szczególności: imię i nazwisko Pracownika, imię i nazwisko Małoletniego; imię i nazwisko oraz dane kontaktowe opiekunów prawnych albo opiekunów faktycznych Małoletniego; datę stwierdzenia okoliczności, o których mowa w ust. 1; opis stwierdzonych okoliczności.
4. W przypadku, gdy okoliczności, o których mowa w ust. 2, zostały stwierdzone w trakcie lub w związku z udzieleniem Małoletnim świadczeń zdrowotnych Pracownik/Zleceniobiorca udzielający świadczeń dokonuje stosownej wzmianki w dokumentacji medycznej Małoletniego pacjenta.
5. Na podstawie informacji, o których mowa w ust. 2, Kierownik lub osoba go zastępująca dokonuje weryfikacji uzyskanych informacji w szczególności poprzez:
a. rozmowę z Pracownikiem;
b. rozmowę z Małoletnim - w miarę możliwości oraz z uwzględnieniem wieku i stopnia rozwoju Małoletniego,
c. rozmowę z rodzicami, przedstawicielami ustawowymi lub opiekunami;
d. weryfikację dokumentacji, w przypadku gdy okoliczności, o których mowa w ust.1, zostały udokumentowane i znajdują się w dyspozycji Kierownika;
e. zasięgnięcie, w miarę możliwości, opinii psychologa, prawnika lub innych ekspertów – pod warunkiem zapewnienia poufności danych Małoletniego oraz zobowiązania ww. osób do zachowania tajemnicy zawodowej.
6. Po dokonanej weryfikacji Kierownik podejmuje decyzję o ewentualnym zainicjowaniu postępowania (postępowań) formalnoprawnego, w szczególności 4 złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa lub zawiadomienia właściwego sądu opiekuńczego.
7. W przypadku podejrzenia, że osobą odpowiedzialną za wyrządzenie krzywdy Małoletniemu jest Pracownik/Zleceniobiorca, Kierownik niezwłocznie, niezależnie od pozostałych czynności podejmowanych w celu wyjaśnienia okoliczności sprawy, odsuwa Pracownika/Zleceniobiorca od procesu udzielania świadczeń zdrowotnych Małoletniemu i zapewnia, by Pracownik/Zleceniobiorca nie pozostawał w kontakcie z Małoletnim do czasu wyjaśnienia sprawy.
8. W przypadku podejrzenia, że dobro Małoletniego może być zagrożone Kierownik zawiadamia o takiej okoliczności sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania Małoletniego.
9. Kierownik podmiotu leczniczego jest odpowiedzialny za wszczęcie procedury Niebieskiej Karty.
10. Podejmując czynności, o których mowa w niniejszej sekcji Kierownik zobowiązany jest zapewnić, by postępowanie sprawdzające prowadzone było w sposób nienaruszający prawnie chronionych dóbr Małoletniego oraz innych osób, w tym w szczególności z zachowaniem bezpieczeństwa i poufności danych, a także zadbać, by dokonywane czynności w żaden sposób nie naruszały dobrostanu psychicznego Małoletniego.
Rozdział IV.
Zasady postępowania i osoby odpowiedzialne za inicjowanie postępowań prawnych
1. W przypadku podejrzenia, że okoliczności stwierdzone w trybie określonym w Rozdziale III mogą stanowić przestępstwo na szkodę Małoletniego, Kierownik zawiadamia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa właściwą jednostkę organizacyjną prokuratury.
2. W przypadku podejrzenia, że dobro Małoletniego może być zagrożone Kierownik zawiadamia o takiej okoliczności sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania Małoletniego.
Rozdział V.
Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia
1. W przypadku ujawnienia krzywdzenia Małoletniego zgodnie z postanowieniami Rozdziału III, Kierownik podejmuje działania w celu ustalenia planu wsparcia Małoletniego.
2. Ustalając plan wsparcia Kierownik powinien uwzględniać przede wszystkim dobro Małoletniego oraz uwzględniać jego wolę.
3. Przy ustalaniu planu wsparcia Małoletniego Kierownik może, w miarę możliwości, zasięgać opinii ekspertów, w tym psychologa i adwokata lub radcy prawnego.
4.Celem planu wsparcia jest przede wszystkim:
- zainicjowanie działań interwencyjnych we współpracy z innymi instytucjami, jeśli istnieje taka konieczność;
- współpraca z rodzicami w celu powstrzymania krzywdzenia małoletniego i zapewnienie mu pomocy;
- diagnoza, czy konieczne jest podjęcie działań prawnych;
- objęcie pacjenta pomocą psychologiczną na terenie przychodni i inną pomocą specjalistyczną poza nią, jeśli zaistnieje taka konieczność.
5. W ustalaniu planu wsparcia uczestniczy pacjent, jego rodzice lub opiekunowie;
6. Plan wsparcia uwzględnia:
- działania interwencyjne, mające na celu zapewnienie pacjentowi bezpieczeństwa;
- formy wsparcia oferowane przez przychodnię;
- zaproponowane formy specjalistycznej pomocy poza przychodnią, jeśli istnieje taka potrzeba.
Rozdział VI.
Zasady przeglądu i aktualizacji Standardów
1. Kierownik lub osoba przez niego upoważniona dokonuje przeglądu Standardów i oceny ich stosowania nie rzadziej niż raz na 2 lata w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami praw zdrowotnych dokonuje stosownej wzmianki w dokumentacji medycznej Małoletniego.
2. Dokumentacja dotycząca ujawnionych lub zgłoszonych incydentów i zdarzeń zagrażających dobru Małoletniego przechowywana jest przez okres 10 lat. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 dokumentacja dołączana jest do dokumentacji medycznej i przechowywana przez okres przechowywanie dokumentacji medycznej.
3. Po upływie okresu przechowywania dokumentacja jest niszczona w sposób uniemożliwiający identyfikację osób, których dotyczy.
Rozdział VII
Przygotowanie personelu do stosowania Standardów
- Kierownik lub osoba przez niego upoważniona zapoznaje personel o treści Standardów niezwłocznie po ich ustaleniu.
- Każdy z Pracowników/Zleceniobiorców zobowiązany jest do zapoznania się z treścią Standardów oraz do ich stosowania. Naruszenie Standardów stanowi ciężkie naruszenie obowiązków Pracownika/Zleceniobiorcy i może stanowić podstawę rozwiązania umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.
Rozdział VIII
Zasady i sposób udostępniania małoletnim oraz ich rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania
1. Kierownik udostępnia Standardy Małoletnim, Opiekunom prawnym oraz Opiekunom faktycznym do zaznajomienia się i ich stosowania poprzez umieszczenie w miejscu ogólnodostępnym w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych oraz na stronie internetowej placówki.
2. W trakcie pierwszej wizyty w podmiocie leczniczym Pracownik/Zleceniobiorca rejestracji informuje Małoletniego, Opiekuna prawnego lub Opiekuna faktycznego o stosowaniu w placówce Standardów oraz o możliwości zapoznania się z nimi w sposób określony w ust. 1.
Rozdział IX
Przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielanie wsparcia małoletniemu. Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego
1. Zgłoszenia o zdarzeniach zagrażających Małoletniemu przyjmuje Pracownik/Zleceniobiorca rejestracji lub Pracownik/Zleceniobiorca udzielający świadczeń zdrowotnych Małoletniemu.
2. Ujawnione lub zgłoszone incydenty lub zdarzenia zagrażające dobru Małoletniego przechowywane są w siedzibie Przychodni.
3. W przypadku, gdy zdarzenia lub incydenty zagrażające dobru Małoletniego dotyczą udzielanych świadczeń zdrowotnych lub pozostają w związku z ich udzielaniem albo mają istotne znaczenie dla przebiegu procesu diagnostycznego lub leczniczego, Pracownik/Zleceniobiorca udzielający świadczeń zdrowotnych dokonuje stosownej wzmianki w dokumentacji medycznej Małoletniego.
4. Dokumentacja dotycząca ujawnionych lub zgłoszonych incydentów i zdarzeń zagrażających dobru Małoletniego przechowywana jest przez okres 10 lat. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 dokumentacja dołączana jest do dokumentacji medycznej i przechowywana przez okres przechowywanie dokumentacji medycznej.
5. Po upływie okresu przechowywania dokumentacja jest niszczona w sposób uniemożliwiający jej identyfikacje.
Rozdział X
Postanowienia końcowe
1. Standardy wchodzą w życie z dniem 1 sierpnia 2024 r.
2. Każdy Pracownik/Zleceniobiorca zobowiązany jest do zapoznania się ze Standardami i do ich stosowania.
3. Wszelkie zmiany do Standardów wprowadza Kierownik. Postanowienia pkt 2 stosuje się odpowiednio.